پوکی استخوان مانند دیابت یا فشارخون بالا از بیماری‌هایی است که با متعادل نگاه داشتن رژیم غذایی می‌توان از ابتلا به آن جلوگیری کرد. اگر سابقه پوکی استخوان در خانواده‌تان باشد، دقت به عادات غذایی اهمیت ویژه‌ای می‌یابد و باید برخی مواد غذایی را که برای بافت استخوانی مضر است، محدود و از برخی عادات غذایی اجتناب کرد:
مصرف بیش از حد سدیم: علاوه بر افزایش خطرهای بیماری‌های قلبی عروقی با مصرف زیاد نمک، هر چه میزان نمک مصرفی فرد بیشتر باشد، دفع کلسیم در ادرار و عرق فرد نیز بیشتر میشود.
استفاده زیاد گوشت قرمز: رژیم غذایی غنی از گوشت و پروتئین‌ها نیز برای استخوان‌ها ضرر دارد. در جریان هضم مواد غذایی، پروتئین‌های حیوانی اسیدهایی همچون اسید فسفریک، سولفوریک و غیره آزاد می‌کنند که PH بدن را تغییر می‌دهد. هر چه PH بدن اسیدی‌تر باشد، مواد معدنی بیشتری در استخوان‌ها از دست می‌رود.
غذاهای التهابی: در کسانی که استعداد یا سابقه خانوادگی ابتلا به پوکی استخوان را دارند، از مصرف بیش از حد محصولاتی مانند گوجه فرنگی، سیب زمینی سفید، بادمجان و … باید اجتناب کنند چون این غذاها منجر به التهاب استخوان و در نهایت تسریع روند ابتلا به پوکی استخوان خواهند شد.
اسفناج خام: اگرچه مصرف اسفناج برای تقویت استخوان‌ها و پیشگیری از پوکی استخوان ضروری است اما نوع خام آن به دلیل وجود ماده‌ای به نام اگزالات باعث عدم جذب کلسیم در بدن شود.
مصرف بیش از حد کافئین: مصرف روزانه قهوه از جذب بهتر کلسیم جلوگیری می‌کند. هر چه میزان کافئین وارد شده به بدن بیشتر باشد، کلسیم بیشتری از طریق ادرار دفع میشود بنابراین اگر می‌خواهید تا ۹۰ سالگی زندگی کنید، باید از تعداد فنجان‌های قهوه که روزانه می‌نوشید بکاهید.
مصرف نوشابه‌های گازدار: این نوشیدنی‌ها علاوه بر این که اشباع از کافئین هستند، به علت داشتن اسید فسفریک، اسیدی معدنی که از جذب کلسیم جلوگیری می‌کند، برای استخوان‌ها مضرند. در مقابل، اسیدکربنیک موجود در آب‌های معدنی گازدار هیچ تأثیر منفی بر استخوان‌ها ندارد.
یک سبک زندگی کم تحرک
یک سبک زندگی کم تحرک شامل بی تحرکی‌های طولانی مدت استخوان‌ها را تضعیف می‌کند. شرایطی مشابه برای افرادی که مجبور هستند به واسطه بیماری یا پس از عمل جراحی دوره‌های طولانی را در تختخواب سپری کنند نیز صادق است.
توجه به این نکته اهمیت دارد که استخوان‌ها با انجام ورزش قوی‌تر می‌شوند. تمرینات ورزشی قدرتی و کار با وزنه از جمله بهترین گزینه‌ها در این زمینه هستند. از فعالیت‌های خوب برای تقویت استخوان‌ها می‌توان به پیاده‌روی، دویدن، بالا رفتن از پله، تنیس، رقص، و بدنسازی اشاره کرد.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن به همان اندازه که برای قلب و ریه‌ها مضر است می‌تواند به استخوان‌ها نیز آسیب برساند. زنانی که سیگار می‌کشند در مقایسه با افراد غیرسیگاری دارای سطوح پایین‌تر هورمون استروژن هستند و اغلب یائسگی را زودتر تجربه می‌کنند.
همچنین، افراد سیگاری کلسیم کمتری از رژیم غذایی خود دریافت می‌کنند. زمانی که سطوح پایین استروژن با کمبود کلسیم ترکیب میشود، بازسازی هر گونه آسیب به واسطه افزایش سن برای استخوان‌ها تقریبا غیرممکن میشود. از این رو، سیگار کشیدن یک عامل خطر جدی برای پوکی استخوان محسوب میشود.
استفاده از دارو
استفاده بلند مدت از برخی دارو‌ها مانند گلوکوکورتیکوئیدها، ضد اسید‌های حاوی آلومینیوم، برخی روش‌های درمان سرطان، میزان بیش از حد هورمون تیروئید و برخی دارو‌های ضد تشنج می‌تواند به تحلیل تراکم استخوانی و افزایش خطر شکستگی‌های استخوان منجر شود.
همه دارو‌ها از عوامل خطر برای پوکی استخوان نیستند، اما آن‌ها باید توسط پزشک و پس از ارزیابی تعاملات و شرایط هر بیمار تجویز شوند. پزشکان نباید دارویی را تجویز کنند که به عنوان مثال یکی از عوارض جانبی آن کاهش سطوح کلسیم است. هنگام تجویز دارو‌ها برای زنان یائسه نیز باید احتیاط بیشتری صورت بگیرد.
